Er komen maatregelen ter verbetering van de rechtsbescherming in de jeugdbescherming. Dit naar aanleiding van de toeslagenaffaire en de berichten over het niet goed functioneren van de jeugdzorg.
Welke maatregelen en met ingang van wanneer
De maatregelen worden per 1 januari 2023 ingevoerd en gelden als sprake is van maatregelen in een gedwongen kader. Dat wil zeggen: niet als ouders vrijwillige hulpverlening hebben aanvaard, maar als de Gecertificeerde Instelling (afgekort tot GI, dit is een instelling zoals Jeugdzorg) betrokken is en kinderen onder toezicht zijn gesteld.
De maatregelen houden het volgende in:
- Als een verzoek is gedaan om kinderen uithuis te plaatsen of het gezag van de ouders te beeindigen, kunnen de ouders (in de periode van 1 januari 2023 tot 1 juli 2024) kosteloos gebruik maken van een gespecialiseerd jeugdrechtadvocaat. Een advocaat neemt daarvoor zelf contact op de ouders;
- Het perspectiefbesluit (d.w.z.: een beslissing van de GI over de vraag waar het perspectief van het kind voor het opgroeien ligt, bij de ouders of elders) is een besluit van de GI waarbij ouders en kinderen niet altijd voldoende werden betrokken, en welke niet kon worden getoetst door een rechter. Voortaan dient dit perspectiefbesluit onderbouwd door redenen door de GI op schrift te worden gesteld, waarbij de ouders hierover tijdig worden geinformeerd en gevraagd naar hun mening hierover. Vervolgens wordt dit besluit door een kinderrechter getoetst;
- Klachtprocedures worden verbeterd;
- Direct na uithuisplaatsing wordt een omgangsplan opgesteld waarin het recht van het kind en de ouders op omgang met elkaar wordt vastgelegd, welke op verzoek van een ouder of kind door de kinderrechter wordt getoetst. Nu is het zo dat het aan de GI is om een omgangsplan op te stellen, maar dit gebeurt niet altijd even duidelijk of snel, en is er bovendien geen mogelijkheid om dit omgangsplan door de rechter te laten toetsen.
Deze maatregelen zijn een belangrijkste eerste stap bij het geven van meer rechtsbescherming aan kinderen en ouders die te maken hebben met ingrijpende maatregelen in het jeugdrecht.